MatematikciFM 22:21 06 May 2011 #1
Bu yazımda size en basit şekliyle şifrelemenin ne olduğunu, konunun temeline inerek anlatmak istiyorum. Böylece günümüzde karşılaştığımız şifreleme konulu yazıları ve diyalogları daha iyi yorumlayabiliriz. Örneğin “şifreyi çözmek için anahtar gerekli” sözündeki anahtar teriminin ne olduğunu bilerek şifreyi çözmede nasıl bir yardımı olabileceğini anlayabiliriz.
Şifreleme konusu kitaplarda Kriptoloji terimiyle açıklanmaktadır. Temel olarak da simetrik ve asimetrik teknikler olarak ikiye ayrılır. Fakat detaya inmeden önce tarihteki en eski şifreleme tekniği olan Sezar algoritmasına bakalım.
İmparator Sezar generallerine ileteceği mesajları gizlemek için kendi ismiyle anılan Sezar Algoritmasını geliştirmiştir. Bu tekniği en basit şekilde açıklamak gerekirse karakterleri başka karakterlerle değiştirerek bilgiyi gizleme yöntemidir. Şimdi gelin “Yakuter” kelimesini Sezar Algoritması ile şifreleyelim.
Resimde gördüğünüz gibi iletilecek bilginin her harfi kendinden bir sonraki harf ile değiştirilerek şifrelenmiş kelime elde edilmiştir. Y => Z gibi ve sonuç yakuter=zblüufs
Günümüz Şifreleme Tekniği ve Anahtar Kavramı
Günümüzde şifreleme olayı bir anahtar kelime vasıtasıyla olur. Gizlenecek bilgi anahtar kelime ile ilişkili olarak yeni bir bilgiye dönüştürülür. Bu yeni bilgiyi ilk ham haline döndürmek için yine anahtar kelimeye ihtiyaç duyulur. Yine “Yakuter” kelimesini baz alarak örnek bir uygulama yapalım.
Yukarıdaki görselde yakuter kelimesi 3721645 anahtarı ile ilişkilendirilerek şifrelenmiştir. Kullanımı ise y harfini örnek alırsak y harfi 3 rakamına denk gelmektedir. Demek ki şifrelendikten sonraki veride 3’üncü harf y’dir. Diğer harfleri de bu şekilde şifreledikten sonra karşımıza şu sonuç çıkmaktadır: yakuter=ukyerta
Simetrik ve Asimetrik (Açık Anahtarlı) Şifreleme
Simetrik Şifreleme: Simetrik şifreleme bir önceki başlıkta örneğini verdiğim şekilde mesajın iletileceği herkes tarafından bilinen tek bir anahtar kelimeye sahiptir. Bilgi anahtar ile şifrelenir ve yine aynı anahtar ile çözümlenir.
Asimetrik Şifreleme: Bu şifreleme tekniği Açık Anahtarlı Şifreleme olarak da bilinir. Asimetrik şifrelemede bir adet Genel ve kullanıcı sayısı kadar Özel anahtar bulunur. İletilecek bilgi Genel anahtar ile şifrelenir ve her kullanıcı bu şifrelenmiş veriyi kendi özel anahtarı ile çözümler. Böylece sadece özel anahtarı olan kişilerin bu şifreyi çözmesi kesinleşmiş olur.
Aşağıdaki görselde Asimetrik Şifrelemenin nasıl çalıştığını görebilirsiniz.
Yazının devamı burada. (Kriptoloji ve modüler aritmatiğin şifrelemedeki kullanımı) ve burada (şifrelemede asal sayıların kullanımı)
Şifreleme konusu kitaplarda Kriptoloji terimiyle açıklanmaktadır. Temel olarak da simetrik ve asimetrik teknikler olarak ikiye ayrılır. Fakat detaya inmeden önce tarihteki en eski şifreleme tekniği olan Sezar algoritmasına bakalım.
İmparator Sezar generallerine ileteceği mesajları gizlemek için kendi ismiyle anılan Sezar Algoritmasını geliştirmiştir. Bu tekniği en basit şekilde açıklamak gerekirse karakterleri başka karakterlerle değiştirerek bilgiyi gizleme yöntemidir. Şimdi gelin “Yakuter” kelimesini Sezar Algoritması ile şifreleyelim.
Resimde gördüğünüz gibi iletilecek bilginin her harfi kendinden bir sonraki harf ile değiştirilerek şifrelenmiş kelime elde edilmiştir. Y => Z gibi ve sonuç yakuter=zblüufs
Günümüz Şifreleme Tekniği ve Anahtar Kavramı
Günümüzde şifreleme olayı bir anahtar kelime vasıtasıyla olur. Gizlenecek bilgi anahtar kelime ile ilişkili olarak yeni bir bilgiye dönüştürülür. Bu yeni bilgiyi ilk ham haline döndürmek için yine anahtar kelimeye ihtiyaç duyulur. Yine “Yakuter” kelimesini baz alarak örnek bir uygulama yapalım.
Yukarıdaki görselde yakuter kelimesi 3721645 anahtarı ile ilişkilendirilerek şifrelenmiştir. Kullanımı ise y harfini örnek alırsak y harfi 3 rakamına denk gelmektedir. Demek ki şifrelendikten sonraki veride 3’üncü harf y’dir. Diğer harfleri de bu şekilde şifreledikten sonra karşımıza şu sonuç çıkmaktadır: yakuter=ukyerta
Simetrik ve Asimetrik (Açık Anahtarlı) Şifreleme
Simetrik Şifreleme: Simetrik şifreleme bir önceki başlıkta örneğini verdiğim şekilde mesajın iletileceği herkes tarafından bilinen tek bir anahtar kelimeye sahiptir. Bilgi anahtar ile şifrelenir ve yine aynı anahtar ile çözümlenir.
Asimetrik Şifreleme: Bu şifreleme tekniği Açık Anahtarlı Şifreleme olarak da bilinir. Asimetrik şifrelemede bir adet Genel ve kullanıcı sayısı kadar Özel anahtar bulunur. İletilecek bilgi Genel anahtar ile şifrelenir ve her kullanıcı bu şifrelenmiş veriyi kendi özel anahtarı ile çözümler. Böylece sadece özel anahtarı olan kişilerin bu şifreyi çözmesi kesinleşmiş olur.
Aşağıdaki görselde Asimetrik Şifrelemenin nasıl çalıştığını görebilirsiniz.
Yazının devamı burada. (Kriptoloji ve modüler aritmatiğin şifrelemedeki kullanımı) ve burada (şifrelemede asal sayıların kullanımı)