Tarih Notlarım (II.Mahmut Dönemi)

II.Mahmut kendisinin tahta çıkmasını sağlayan Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa'yı sadrazamlık makamına getirdi.Bu süreçte güçlenen ayanları denetim altına almak için senedi ittifak imzalanmıştır.

Ayanlarla anlaşma yapılmasında , yenilik karşıtı çevrelerle ve özellikle de yeniçerilerle destek elde etmek istenmesi temel nedendir.

Maddeler:
*Ayanlar,devletin eyaletlerden asker toplamasına karşı gelmeyeceklerdir.
*Ayanlığın babadan oğula geçmesine izin verilecektir.
*Padişah ağır hükümler vermeyecek adil davranacaktır.
*Ayanlar sadrazamlık makamına saygı gösterecek ve emirlerini dinleyeceklerdir.

sened-i İttifak ile ilk kez padişahın mutlak otoritesi sınırlandırılmıştır.
Ayrıca Ayanların varlığı resmileştirilmiştir.

Bu anlaşmanın imzalanmasında etkili olan Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa , bir süre sonra yeni kurulan ve yeniçerilerin karşı çıktığı "Eşkinci Ocağı"nı hedef alan bir yeniçeri isyanında katledilmiştir.

Bu anlaşmaya bir süre bağlı kalan II.Mahmut sonrasında bu anlaşmayı ve ayanlığı kaldırmıştır.

Bu dönemde yapılan başlıca ıslahatları anlatmak gerekirse;
*Divan kaldırılmış , bakanlıklar kurulmuştur.
*Devlet Memurluk makamları iç işleri ve dış işleri olarak ikiye ayrılmıştır.
*Dirlik sistemi kaldırılmıştır.Memurlara maaş verilmiştir.
*Memurlara çeşitli statüler verilmeye başlanmıştır.
*Ayanlık kaldırıldı , iller merkeze bağlandılar.
*Köy ve mahallelerde muhtarlıklar kurulmuştur.
*Polis ve Posta teşkilatları kurulmuştur.

*İlk Nüfus sayımı yapılmıştır.(Neden? Askeri sayım amaçlı)
*Yurt dışı çıkış - girişlerinde pasaport uygulaması başlatılmıştır.
*Takvim-i Vekayi gazetesi çıkarıldı.
*sekbanı cedit ordusu kuruldu ama Yeniçerilerin baskısıyla kaldırılmıştır.(Bu olaydan sonra Yeniçeriler hakkında çeşitli planlar yapılmaya başlanmıştır.)
*1826 yılında Yeniçeri ocağı kaldırılmıştır.
*Eşkinci ocağı kurulmuştur.(Hatırlarsanız , Alemdar Mustafa Paşanın ölmesinin nedeni de bu ocaktı.Yeniçeriler yine karşı gelmişlerdi.)
*İlkokullar zorunlu hale getirilmiştir.
*Fes uygulaması başlatılmıştır.
*Rüşdiye adı verilen Avrupa tarzı okullar eğitime başlamışlardır.
*Enderun kapatılmış yerine Mekteb-i Maarif-i Adliye açılmıştır.
*Tercüme odaları kurulmuştur.

*Tıp fakültesi kurulmuştur.
*Harp okulu kurulmuştur.
*Mehter takımı yerine Mızıka-yı Hümayun Avrupa tarzında bir bando takımı kurulmuştur.

Örnek.
Osmanlılarda Asakir-i Mansure-i Muhammediye adı ile Avrupa usulünde ordunun kurulması neyin sonucudur?

Çözüm:
Hatırlarsak , II.Mahmut döneminde sekban-ı cedit ordusu kurulmuştu ve buna yeniçeriler karşı gelmişti.Eşkinci ocağı da yeniçerilerden ötürü kapatılmıştı.
Yeniçerilerin kaldırılmasıyla yeni bir ordu kurulmuştur.